KUKUPU
Néng Maya neuteup
dingding kamarna aya ku anteb. Neuteup gambar patamanan anu minuhan dingding. Gambar
kekembangan warna-warni. Eros, aster, lili, malati, dahlia, ngabaris dina
rungkun-rungkunna. Minangka watesna kembang bakung anu nyacas manjang sapertos
garis di lapang badminton.
Dina kembang eros anu
mekar aya kukupu eunteup. Mung hiji kukupuna mah. Tapi Néng Maya asa gaduh
réréncangan. Sering Néng Maya ngobrol sareng si Kukupu. Bageur si Kukupu mah. Matak
unggal enjing-enjing Néng Maya mah neuteup gambar patamanan téh. Sok anteng.
Haténa mah sablus-bluseun lebet ka jero gambar. Resep sigana upami lulumpatan
di patamanan, ocon sareng si Kukupu.
Eta ogé lami-lami mah
Néng Maya sok ngaraoskeun aya angin ngahiliwir. Angin ti jero gambar patamanan
tangtosna ogé. Da éta wé dangdaunan apan oyag-oyagan. Si Kukupu mah apan hiber
ka ditu ka dieu. Eunteup dina kembang srangéngé, aster, atawa hiber taya
kacapé. Sakapeung mah sok ngaharéwos ka Néng Maya. “Hayu ka dieu Néng, urang
ameng,” cenah.
Tapi unggal Néng Maya
badé ngageblus téh Enin kakuping ngageroan. “Neng... Néng Maya, hayu urang ka
sakola. Sarapanna ieu tos aya, séépkeun heula," saur Enin.
Teu resep Néng Maya mah
ka Enin téh. Enin mah sok miwarang waé sasarap. Jaba ka sakolah téh kedah
nyandak waé bekel. Roti anu diolésan selé kacang. Bosen Néng Maya mah. Tapi ku
Enin henteu kenging bosen.
Matak Néng Maya mah
hoyong ka Mamah Apong. Dianteur ka sakola téh hoyong ku Mamah Apong. Wengina
upami badé bobo hoyongna mah dibacakeun buku ku Papah Ijal. Apan tos seueur
buku dina erak. Aya komik cerita rakyat, aya dongéng si Leungli, Beurit Anu
Hawek, Ekék Anu Hadé Haté, sareng seueur deui.
Tapi Mamah Apong sareng
Papah Ijal mah sibuk waé. Tos janten orang-sibuk ayeuna mah. Bumina ogé apan
ngalih ka Jakarta. Henteu di Bandung deui. Upami badé ka Bandung ogé apan di
payuneun mobilna téh sok dikawal ku motor pulisi anu aya sirineuan. Sirineuna
nguing-nguingan matak katorékan. Atuh mobil sareng motor anu sanésna nyarisi.
Upami macét sirineu motor pulisi anu ngawal Mamah Apong sareng Papah Ijal mah
angger disada. Angger matak katorékan. Atuh macét téh sakedik-sakedik nyingray.
Mobil pulisi anu ngawal mobil Mamah Apong sareng Papah Ijal téh teras nyulusup.
Tos ngalangkung mah macét deui wé.
Kituna téh saatos Mamah
Apong sareng Papah Ijal kenging dina Pemilu. Nembé dilantik ogé teras wé sibuk
rapat sareng rapat. Padamelanana langkung seueur deuih. Apan milih bupati,
gubernur, sareng presiden ogé engké téh kedah ngiringan. Karunya saleresna ka Mamah
Apong sareng Papah Ijal téh. Tapi badé dikumah deui. Mamah Apong sareng Papah
Ijal mah da nyaah pisan ka nagara Indonésia téh. Nagara anu jibrug ku cisoca
kabanjiran ku getih jutaan rahayat anu ngiring bajoang dina ngaproklamirkeun
Indonésia Merdéka.
Tapi da Néng Maya mah
alit kénéh. Nembé lima taun. Sakola ogé nembé di Taman Kanak-Kanak. Janten Néng
Maya mah henteu hoyong terang kumaha sibukna Mamah Apong sareng Papah Ijal. Anu
jelas mah, saatos Mamah Apong sareng Papah Ijal ngaralih ka Jakarta, Néng Maya
téh asa cuang-cieung.
Matak Néng Maya mani
nyobat sareng si Kukupu. Tos wantun mah ngageblus ka lebet gambar, apan Néng
Maya mani sok hilap uih. Ngadon udag-udagan sareng si Kukupu. Tos capé reureuh
di handapeun tangkal buah, bari ngupingkeun kembang eros ngadongéng. Mani sok
ramé téh. Tiasaan ngadongéngna kembang eros mah. Papah Ijal ogé éléh. Ah, si
Papah Ijal mah henteu aya nanaonan. Da bongan tara ngadongéng ayeuna mah.
“Néng Maya, engké mah
urang ameng ka tempat anu tebih yu,” saur si Kukupu.
“Ka mana?” Néng Maya
mani curinghak.
“Ka sisi leuweung.
Atawa urang lebet wé ka leuweung. Resep geura. Da nyaanna mah sakadang kancil
sareng sakadang maung téh ngabalad. Kitu ogé sareng sakadang buaya, ajag, kuya,
monyét, sareng sadayana sasatoan.”
“Oh, balageur atuh nya,
henteu sapertos dina dongéng Papah Ijal.”
“Ah, ngabalad sotéh
pedah waé anu nuaran tangkal kai ampir di unggal leuweung. Gararundul leuweung
di urang mah. Matak isin saenyana mah. Tah, sareng anu nuaran tangkal kai éta
ngamusuhna téh.”
“Atuh upami kitu mah
urang ayeuna waé yu ameng ka sisi leuweung téh,” saur Néng Maya.
“Hayu atuh. Udag sok
upami tiasa mah.”
Si Kukupu teras hiber.
Néng Maya nuturkeun. Pananganna ranggah mani badé sagep-gepeun. Mani ngésangan
Néng Maya téh ngungudag si Kukupu. Tapi da henteu capé. Si Kukupa mah apan
pinter nembang. Soantenna halimpu. Bari hiber téh nembang: “Hiber deui kukupu hiber teunangan.... “
Muhun henteu capé téa
mah. Tapi Néng Maya mani hanaang sareng lapar. Alah mangkaning tos tebih ti
bumi. Tos dugi ka sisi leuweung. Seueur bumi geuning di sisi leuweung ogé. Bumi
aralit. Saung. Saung bilik anu tos barobo.
Ah, da lapar sareng hanaang,
Néng Maya téh ngawani-wani manéh nyungkeun emameun ka anu aya di saung. Mani
karunyaeun anu araya di saung téh. Teras masihan eueut cihérang. Mani ngalekik
Néng Maya bakat ku hanaang.
“Ka dieu atuh Néng,
urang emam sakantenan,” saur si ema anu gaduh saung. Isin-isin ogé Néng Maya
téh lebet ka saung. Teras ngiring emam. Huapna mani ageung da lapar. Padahal
réncang sanguna mung sareng kulub tutut diuyahan. Tapi nembé ogé dua huap, Néng
Maya ngaraos lieur. Pangambungna ungas-ingus. Késang maseuhan acukna. Aduh, bau
téh mani kacida. Bau hapeuk!
“Karunya teuing
Bapana,” saur si ema. “Tadi mah enya nyangu téh henteu diséréhan henteu
disalaman, komo konéng jeung bawang. Anteurkeun geuwat, bisi kaburu kapiuhan.”
Néng Maya teras
digandong ku si emang, dicandak lumpat. Tos dugi mah ka patamanan di dingding
kamar téa, dibobokeun waé dina karpét. Néng Maya masih katurelengan. Bau hapeuk
tina tikoro lebet kana patuanganana. Teras ohék-ohékan luga.
Ti tadi kénéh Enin
milarian Néng Maya. Mani badé nangis Enin téh. Atuh da ayeuna mah henteu aya
batur pakumaha. Engki apan atos ngantunkeun. Waktos ningali Néng Maya luga dugi
ka ohék-ohékan, Enin énggal nélépon Mamah Apong sareng Papah Ijal.
“Kadarieu ayeuna ogé!
Karir... karir... wé diudag-udag, budak sorangan katalangsara!” saur Enin
bendu.
“Aduh Enin teu kenging
bendu, apan abdi téh nuju ngémutan rahayat. Rahayat téh apan sapertos budak
nyalira,” waler Mamah Apong sareng Papah Ijal.
“Kadarieu ayeuna!” saur
Enin bari nginghak.
Mamah Apong sareng
Papah Ijal téh nguping Enin nangis mah langsung aruih. Mamah Apong sareng Papah
Ijal bendu waktos ningali Néng Maya luga ohék-ohékan.
“Saha ieu téh anu
ngaracun Néng Maya ku kadaharan saperti kieu? Bangkawarah pisan! Cik atuh lamun
enya mah méré, anu bener, anu layak didahar jelema! Lain dahareun sato!” Mamah
Apong sareng Papah Ijal nyorocos duka nyeuseulan saha. Teras nyarios ka stafna,
“Cik pariksa luga Néng Maya, kadaharan nanahaon éta téh!”
Waktos éta kénéh luga
Néng Maya dicandak ka laboratorium. Teras diparios. Waktos kepala laboratorium
terangeun anu marios luga téh piwarangan Mamah Apong sareng Papah Ijal, kepala
laboratorium ku anjeun anu masihan katerangan.
“Rupina ieu emameun téh
sangu,” saur kepala laboratorium.
“Baruk, sangu? Sangu
nanahaon?”
“Sangu tina béas raskin.”
Mamah Apong sareng
Papah Ijal silihrérét.
Ah, kétang Néng Mayana
ogé tos damang ayeuna mah. Tos séhat sabihara-bihari.
“Ayeuna mah urang weekand waé atuh,”
saur Mamah Apong.
Dinten Jumaah teras wé
arangkat. Nganggé mobil pajero sport da badé ka sisi leuweung. Supados lancar
di jalan Mamah Apong sareng Papah Ijal nyungkeun bantosan pulisi pengawal anu
motorna aya sirineuan téa. Nguing-nguing-nguing. Néng Maya ngawitanana mah
ngaraos resep. Batur mah maracét, kukulutus, kakebulan, kapanasan, apan mobil
Mamah Apong sareng Papah Ijal mah ngageuleuyeung raoseun. Ongkoh deui henteu
panas da AC-na ogé saé. Tapi waktos ningali sareng nguping aya orok nangis
kapanasan dina motor, késang nyurulung dina pipi supir angkot, luhlahna tukang
dagang anu uih balanja; Néng Maya ngaraos sedih. Sedih duka ku naon.
Mamah Apong sareng
Papah Ijal téh ayeuna mah seueur artosna. Mésér villa di kampung Cinenggang.
Villa anu aya balongan, patamanan, pakebonan, pasawahan. Ah, duka kétang da
seueur pisan mésérna téh. Eta ogé ari nami dina sertifikatna mah sanés Mamah
Apong sareng Papah Ijal. Aya anu atasnami Wa Amas, Bibi Asut, Mang Andi, sareng
seueur deui. Malih mah saurna Mamah Apong sareng Papah Ijal téh mésér ogé SPBU,
hotél, PT-PT rékanan pamaréntah, saham sareng emas dina trading, sareng seueur
deui perusahaan sanésna.
Duka kumaha Néng Maya
mah henteu resep weekand téh.
Hoyongna mah enggal uih deui, Mamah Apong sareng Papah Ijal arangkat deui ka
Jakarta. Néng Maya hoyong énggal pendak deui sareng si Kukupu. Tapi mani sedih
téh Néng Maya waktos terang si Kukupu henteu aya di patamanan gambar dingding
kamarna. Blus wé Néng Maya téh ka patamanan badé milarian si Kukupu.
Tapi si Kukupu henteu
aya di mamana. Waktos ningali ka langit, aya anu ngagulung hideung sapertos
méga. Héy, geuning itu si Kukupu. Si Kukupu sareng jutaan kukupu sanésna. Badé
kamarana?
“Di dieu mah bongan
gunung tos garundul! Kapaksa kedah hijrah... pileuleuyan Néng Maya!” gorowok si
Kukupu.
Néng Maya lewa-lewé
ngupingna. Teras nangis bari gugupay. Nangis mani kanyenyerian. Ngagukguk. Eueuriheun.
Hoyong teuing janten kukupu, ngarah tiasa ngudag si Kukupu, gerentes Néng Maya.
Gerentes anu ngamalir sareng cisocana. Maseuhan pipi, maseuhan tenggek,
maseuhan acuk, maseuhan sakujur badanna. Henteu karaoseun ku Néng Maya mah
badanna sakedik-sakedik baruluan, sampéanna nyeueuran, mastakana tandukan,
teras janten hileud.
Puguh waé saatos janten
hileud mah Néng Maya téh henteu nguping waktos Enin ngageroan. Enin anu
milarian kokotéténgan. Kokotéténgan bari nangis. Teras nélépon deui Mamah Apong
sareng Papah Ijal. Mamah Apong sareng Papah Ijal ogé ayeuna mah geumpeur. Néng
Maya henteu kapendak-pendak.
Teras wé Mamah Apong
sareng Papah Ijal nepangan dukun lepus langgananana. Dukun anu saurna parantos
nyukséskeunana dina Pemilu. Saur dukun téh: “Ieu téh ulon-ulonna mah kukupu.
Pilarian wé di kamarna, da budak mah aya kénéh di dinya.”
Mamah Apong sareng
Mamah Ijal teras ngajakan pa pulisi, pa menteri, sareng detektif-detektif
sapertos dina film Hollywood. Sadayana milarian Néng Maya di kamarna. Waktos
harita téh Néng Maya nuju ngagantung da tos janten kepompong. Teras kaluar
janten kukupu. Diajar hiber gegeleberan.
Waktos harita Mamah
Apong sareng Papah Ijal ningalieun. “Ieu meureun kukupu ulon-ulon téh!” saur
Mamah Apong sareng Papah Ijal. Kukupu anu nuju diajar hiber téh ditéwak. Teras
dicandak kaluar, dibeubeutkeun, teras dileyek ku sapatu kénging mésér ti Italy.
Dugi ka pejét. ***
0 Response to "KUKUPU"
Posting Komentar